در رابطه با فضیلت و ثواب زیارت حضرت فاطمۀ معصومه (سلام الله علیها) و شهر قم معدود روایاتی به ما رسیده که معروف ترین آن حدیثی است مروی از امام رضا (علیه السلام) با عبارت: «مَن زَارَهَا فَلَهُ الجَنَّة» «کسی که او را زیارت کند بهشت بر او واجب می شود»، این حدیث از لحاظ سند و متن در اعلا درجۀ اعتبار قرار دارد.
تاريخ علمی، سیاسی و اجتماعی «نیشابور» مهمترین شهر خراسان بزرگ، به پهنای تاریخ ایران وسیع و دامنه دار است، و در بسیاری از وقایع تاریخی ایران از آن یاد می شود. تلخیص های کتاب «تاریخ نیشابور» حاکم نیشابوری (ت 405 ق) دریچه ای است کوچک که گوشه ای از تاریخ درخشان علمی این شهر را به ما می نمایاند.
يکي از مهمترين خدماتی که در قرن هشتم هجری برای تشیع ایرانیان صورت گرفت توسط علامه حلی (ت 726 هـ) بود؛ او که خود سبب تشیع سلطان محمد خدابنده بود او را نیز در بسیاری از سفرهایش همراهی کرد تا با این همراهی بتواند بنیان تشيع را در ايراني که اغلب شهروندانش در آن زمان عامي مذهب بودند، مستحکم گرداند.
به اهتمام مرتضی سلمان نژاد
واقعیت قضیه این است که نقد متن سابقه‌‌ای طولانی دارد یعنی تا زمانی که بوده و تاریخی بوده نقد متن هم بوده است. حتّی در قدیمی‌ترین نوشته‌های تاریخی که از یونان باستان در اختیار داریم بحث‌های نقد متن را داریم. امثال هرودوت، گزنفون و دیگران به مناسبت‌های مختلف درگیر بحث نقد متن هم شده‌اند و راجع به نقد متن بحث کرده‌اند.
به اهتمام مرتضی سلمان نژاد
بر اساس پاسخ به این دو سوال، نقد متن به دو حوزه تقسیم می‌شود. نقد متنی که به سوال اول پاسخ می‌دهد و در مورد هویت آن بحث می‌کند نقد بیرونی می‌نامند و نقد متنی که به سوال دوم پاسخ می‌دهد نقد درونی.
به اهتمام محمدرضا معینی
د) آثار مبتنی بر آثار پیشین
مؤلفانی را میشناسیم که هم راوی آثار پیشترند و هم خود کتاب نوشته اند، حتی گاهی نام کتابهای ایشان با نام کتابهای پیشین؛ که خود راوی آن بوده اند، یکی است. بگونه ای که در سلسله اسنادی برخی از احادیث این مشکل پیش میآید که حدیث از کتاب کدامیک از این دو نفر گرفته شده است.
از نخستین سالهای سده چهاردهم تا میانه سده شانزدهم میلادی آثار پورسینا یکی از مهمترین مراجع علم پزشکی در دانشگاههای اروپا به شمار رفته و در برخی موارد نظریات وی تا سده هیجدهم همچنان مورد استناد اساتید قرار می گرفت. جایگاه این دانشمند ایرانی در حوزه طب به گونه ای بود که برخلاف مسلمانان که بر قامت وی قبای شیخ الرئیسی همه علوم را دوختند، در غرب به وی لقب Princeps medicorum (شاهزاده پزشکان) داده شد، به این معنا که وی بیشتر و پیشتر از هر چیز به واسطه خدماتش در علم پزشکی شهرت یافته بود.
به اهتمام محمدرضا معینی
الف) کتابت حدیث در حضور ائمه
موارد فزون از شماری وجود دارد که راوی نقل می کند از امام سؤالی کرده و امام به او گفته اند بنویس و سپس مطلب را املا کرده اند. این موارد را محققان در پژوهشهای خود یاد کرده اند.
به اهتمام مرتضی سلمان نژاد
حوزه ی نقد متن و همچنین روش مطالعات تاریخی (روش شناسی تاریخ) کاملاً حالت روشی و متودی دارند و این دو حوزه ارتباط مستقیمی با روش تحقیق دارند. بحث نقد متون در حوزه‌ی رشته‌ی تاریخ بسیار حساس است به دلیل این که رشته‌ی تاریخ به شدّت درگیر متون است و باید از متن استفاده کند.
به اهتمام محمدرضا معینی
درباره انتساب جوامع معروف حدیثی به مؤلفان آنها اتفاق نظر هست. تدوین چهار جامع حدیثی مهم و نیز تألیف محاسن از ابوجعفر احمد بن محمّد بن خالد برقی، از نیمه دوم قرن سوم تا نیمه اول قرن پنجم صورت گرفت و انتساب نسخه های موجود به مؤلفان آنها نزد صاحبنظران فی الجمله مسلم است، هر چند بسیاری از این نسخه ها به زمانی دورتر از عصر مؤلف تعلق دارند.
بیشتر از یک سال پیش کتاب مشهور مارک کوهن ـ استاد دانشگاه پرینستون ـ درخصوص شکنجه و تعذیب یهودیان در قرون وسطی را مطاله نمودم. وی در این کتاب به مقایسه زندگی یهودیان در اروپا و منطقه مغرب عربی به طور همزمان می‌پردازد و تلاش می‌کند که پاسخی برای این پرسش که وضعیت زندگی یهودیان در کدام سرزمین ـ مسیحی یا اسلامی ـ بهتر بوده است بیابد. وی در مجموع نتیجه می‌گیرد که وضعیت زندگی آنان در سرزمین‌های اسلامی به مراتب بهتر بوده است.