همه
۱۳۹۷/۰۵/۲۵

آغاز تدوین حدیث در محافل امامیه

آغاز تدوین حدیث در محافل امامیه شواهد نشان می دهد امامان کاظم (علیه السلام) و رضا (علیه السلام) شاید به اقتضای اینکه در مکالمات بین مذاهب، […]
۱۳۹۷/۰۵/۲۱

عصب زیبایی شناسی؛ کمی سازیِ ادراک های زیبایی شناختیِ قرآن

ابعادِ زیبایی شناسانه قرآن در زمرۀ مهمترین ابعادی بوده¬اند که از دوران صدر اسلام تاکنون مورد توجه ادیبان و قرآن پژوهان بوده است. عدمِ امکانِ ارائۀ […]
۱۳۹۷/۰۵/۰۱

ارزیابیِ نقدها به کاربستِ زبان شناسی شناختی در مطالعات قرآنی

رویکردِ میان رشته ای در ایران مقولۀ عجیبی است: دائماً در فرود و فراز و افراط و تفریط است. گاهی رویکرد به یک حوزه دانشی مثل […]
۱۳۹۷/۰۴/۲۹

«انزال» و «تنزیل»، تفاوت یا قرابت معنایی؟

  در بحث از چگونگی نزول قرآن کریم، جز به دست دادن روایات، بعضاً تأملاتی زبان‌شناختی نیز درباره تفاوت یا هم معنایی انزال و تنزیل مطرح […]
۱۳۹۷/۰۴/۲۵

بازخوانی آیه ی مائده با رویکردی متنی- بافتی / واژه ی قرآنی عید در پرتو ریشه‌شناسی سامی

  بسمه تعالی میز پژوهش هفته – شماره ی ۳ (۹ الی ۲۲ تیرماه ۱۳۹۷) پاییز سال گذشته در همایشی به مناسبت نقد و ارزیابی کتاب […]
۱۳۹۷/۰۴/۲۵

پیش‌نویس یک مقاله در بازخوانی نظریه ی کنش‌های گفتاری

  باسمه تعالی میز پژوهش هفته – شماره ی ۲ (۲-۸ تیرماه ۱۳۹۷) نوشتن پیش‌نویس یک مقاله در بازخوانی نظریه ی کنش‌های گفتاری: در حیطه کاربردشناسی […]
۱۳۹۷/۰۴/۲۵

مطالعه ی موردی انگاره ی صدقات/ زکات در فرهنگ اسلامی

باسمه تعالی میز پژوهش هفته – شماره ی یک (۲۶خرداد- ۱تیر ۱۳۹۷) نوشتن یک قطعه متن در حوزه ی روش‌شناسی تاریخ با عنوان: وضعیت بین دو […]
۱۳۹۶/۰۷/۲۰

جایگاه آستان قدس رضوی در گردآوری و حفاظت از مصحف ­های نفیس

کتابخانة آستان قدس رضوی از کهن­‌ترین و غنی­ترین گنیجینه ­های نُسخ اسلامی است که شکل­گیری ­اش را می‌توان به نخستین سال­های پس از شهادت امام علی بن موسی ­الرضا (ع) نسبت داد.

۱۳۹۶/۰۵/۰۸

پیشینۀ وقف کتاب در سنت اسلامی

نخستین معنای لغوی وقف در زبان­های عربی و فارسی، ایستادن، ایستاده ماندن، ایستانیدن، قد برافراشتن، و بازداشتن است (دهخدا، 1377: ذیل واژه، آذرنوش، 1379: ذیل واژه)؛ اما در اصطلاح فقهی به معنی «عقدی است که ثمرۀ آن حبس کردن اصل، و رها کردن منفعت آن است» (محدّث نوری، 1408ق: ج14، ص47)،[1] و در این مفهوم، آن را به «وقف کردن بر مساکین چیزی را به راه خدا»، «آنچه را در تملّک کسی باشد، به راه خدا گذاشتن»، و گاه به معنیِ مطلق «عطا» تعبیر کرده‌اند (دهخدا، 1377: ذیل واژه).

۱۳۹۶/۰۴/۲۶

شرح الدر النظیم؛ یادگاری از عبدالعلی بیرجندی برای پارسی زبانان

مقدمه

 يکي از گونه هاي رايج تأليفات قرآني، «خواص الآيات والسور» نويسي است يعني برشمردن ويژگي­ها، فضايل و آثار آيات و سوره هاي قرآن کريم.

۱۳۹۶/۰۴/۱۸

چهار کتاب حدیثی امامیه و رواج اصطلاح «الکتب الأربعه»: نقدی بر دیدگاه اندرو نیومن

شیعه امامیه در رشته های مختلف دانش اسلامی از جمله در حوزۀ حدیث و روایت دارای تألیفات گرانسنگی است. از مهمترین کتابهای حدیثی امامیه چهار کتاب تألیفی در میانۀ سده های سوم تا پنجم هجری است که از آنها با عباراتی همچون «الکتب الأربعة» (کتابهای چهارگانۀ حدیثی) یا «الأصول الأربعة» یاد می شود.

۱۳۹۶/۰۱/۲۲

تأملی زبان­شناختی در مسأله زبان قرآن

مطالعه کتابی در باب تاریخ زبانشناسی اوراقی انباشته از اعلام، اقسام و ارقام را پیش روی می­نهد که چه بسا خواننده­ی کم حوصله را بی تاب کند

۱۳۹۶/۰۱/۰۵

لایه های معناشناختی متن(۲): کارکردِ الگوی چامسکی در مطالعات قرآنی

در بخش اول این یادداشت به دو نگرش متفاوت به متن پرداختیم: نگاه تک ­لایه ­ای و نگاه چندلایه ­ای. همچنین بیان کردیم که نگاه تک لایه­ ای با انقلاب معناشناختیِ چامسکی به شکل ویژه ای مطرح گردد

۱۳۹۵/۱۲/۲۴

بافت‌گرایی جایگزین نص‌گرایی – بخش دوم

محمد ارکون: پژوهشگری پیشگام در تفکر اسلامی معاصر

محمد ارکون (2010-1928م) از اسلام‌شناسان روشنفکر و نامدار در دنیای اسلام معاصر بود. او در الجزایر به دنیا آمد و به لحاظ فرهنگی، بَربَر و فرانسوی و عرب به شمار می‌آید. پس از تحصیل در الجزایر، دکتری تخصصی خود را از سوربُن فرانسه دریافت کرد. ارکون به عنوان یک پژوهشگر پیشگام در تفکر اسلامی معاصر، در سطح وسیعی شهرت یافته است.

۱۳۹۵/۱۲/۱۶

جریان پرهیز از تفسیر و گریز به تدبر(۳): ملاحظات تدبرگرایی در تفسیر قرآن

به کوشش مرتضی سلمان نژاد

1. توجه به مباني اوليه فهم قرآن

نكته‌ مهمي که در رابطه با تفسير تدبري و گسست گرايي قابل ملاحظه است اينکه اين مفسرين ابتدا بايد چند مسئله کليدي و اساسي را براي خودشان حل کنند مانند: خودبسندگي قرآن در فهم، نظريه محكم و متشابه در قرآن و عرفي بودن زبان قرآن.