همه
۱۳۹۹/۰۸/۰۸

بازیافته‌های کتاب المنامات شیرویه دیلمی (درگذشته ۵۰۹ق)

در تاریخ اسلام، از دوره‌ای نسبتاً زودهنگام، حکایت‌های خواب و رؤیای فراوانی به نگاشته‌های تاریخی مسلمانان و به ویژه منابع تراجم‌نگاری راه یافته است. این خواب […]
۱۳۹۹/۰۷/۳۰

متون طبقات صوفیه، از تاریخ‌نگاری تا مناقب‌نگاری

در تمدن اسلامی، میراث گسترده‌ای از متونِ سیره و مناقب و احوال و اقوال صوفیان پدید آمده است که این متون از یک سو کتب طبقات […]
۱۳۹۹/۰۱/۲۹

نکته‌ای درباره پیشینه داستان غزوه بئر ذات‌العَلَم (جنگ امام علی (ع) با جنّیان)

در تاریخ اسلام، از دوره‌ای نسبتاً زود هنگام، روایت‌هایی از جنگ‌ها و حماسه‌های مذهبی با نقش‌آفرینی شخصیت‌های مقدس به ویژه امام علی (ع) و محمد حنفیه […]
۱۳۹۸/۰۵/۲۳

مناسک‌نامه شیعی کهنی در بحار الانوار

علامه مجلسی (ره) در بحار الانوار، متن رساله‌ای در مناسک حج را نقل کرده است که آن را در نسخه‌ای خطی از فقه رضوی یافته و […]
۱۳۹۶/۰۲/۲۵

نسخه ای بسیار کهن از امالی شیخ صدوق

کثرت استنساخ نسخه های کتاب های شیعی در دورۀ صفویه و حمایت های بسیار زیاد سلاطین صفوی جهت ترویج آثار شیعی برای تقویت پایه های حکومت شیعی، و از طرف دیگر غنیمت شماردن این فضا و بهره برداری خوب از آن توسط دانشمندان شیعه، سبب شد تا هزاران هزار نسخه از این دوره به ما به میراث برسد.

۱۳۹۶/۰۲/۱۸

حدیث و نقد تاریخی

با گسترش علوم انسانی معاصر و پدید آمدن روش‌های نوین نقد، معیارها و روش‌های جدیدی در نقد حدیث پدید آمده است. در رهیافت‌های نوین، نقد حدیث صرفاً به معنای جدا کردن حدیث صحیح از ضعیف نیست، بلکه نقد مفهومی گسترده‌تر دارد و به «مطالعه»، «تحلیل» و «تفسیر» متون شباهت پیدا می‌کند.

۱۳۹۶/۰۱/۰۵

لایه های معناشناختی متن(۲): کارکردِ الگوی چامسکی در مطالعات قرآنی

در بخش اول این یادداشت به دو نگرش متفاوت به متن پرداختیم: نگاه تک ­لایه ­ای و نگاه چندلایه ­ای. همچنین بیان کردیم که نگاه تک لایه­ ای با انقلاب معناشناختیِ چامسکی به شکل ویژه ای مطرح گردد

۱۳۹۵/۱۰/۱۹

لایه های معناشناختیِ متن – بخش اول: کارکردِ روی آوردهای اساسیِ معناشناسی در فهم متن

نگاه منظومه ای و کل نگر  به روی آوردهای متفاوت در معناشناسی و آگاهی بر کارکردهای اساسیِ هر یک از این روی آوردها، ابزاری تلفیقی و بسیار تاثیرگذار را برای فهم متون در اختیار پژوهشگران قرار خواهد داد.

۱۳۹۵/۰۷/۲۷

جستارهایی درباره نقد متن (۴): سابقه‌ی نقد متن

به اهتمام مرتضی سلمان نژاد

چهارم؛ سابقه‌ی نقد متن

واقعیت قضیه این است که نقد متن سابقه‌‌ای طولانی دارد یعنی تا زمانی که بوده و تاریخی بوده نقد متن هم بوده است. حتّی در قدیمی‌ترین نوشته‌های تاریخی که از یونان باستان در اختیار داریم بحث‌های نقد متن را داریم. امثال هرودوت، گزنفون و دیگران به مناسبت‌های مختلف درگیر بحث نقد متن هم شده‌اند و راجع به نقد متن بحث کرده‌اند.

۱۳۹۵/۰۶/۲۷

جستارهایی درباره نقد متن (۳): رابطه نقد درونی و بیرونی با روش شناسی تاریخ

به اهتمام مرتضی سلمان نژاد

دوم؛ نقد درونی و نقد بیرونی

بر اساس پاسخ به این دو سوال، نقد متن به دو حوزه تقسیم می‌شود. نقد متنی که به سوال اول پاسخ می‌دهد و در مورد هویت آن بحث می‌کند نقد بیرونی می‌نامند و نقد متنی که به سوال دوم پاسخ می‌دهد نقد درونی.

۱۳۹۵/۰۳/۱۵

امکان خوانش گفتمانی متون دینی

از همان روزهای اوّل که با مفهوم پیچیده گفتمان آشنا شدم. به این فکر می کردم که گفتمان یعنی چه؟ و اصلا به چه دردی می خورد؟ خوشبختانه و یا شاید متاسفانه این واژه این روزها در لباس کلیدواژه بسیاری از مطالعات و پژوهش های علوم انسانی ظاهر شده است. بهره گیری از این مفهوم را در مطالعات امروز می توان نوعی «مد» پژوهشی انگاشت. مُدی که به نظر می رسد به درستی دانسته و دریافته نشده است