همه
۱۳۹۹/۰۱/۲۹

نکته‌ای درباره پیشینه داستان غزوه بئر ذات‌العَلَم (جنگ امام علی (ع) با جنّیان)

در تاریخ اسلام، از دوره‌ای نسبتاً زود هنگام، روایت‌هایی از جنگ‌ها و حماسه‌های مذهبی با نقش‌آفرینی شخصیت‌های مقدس به ویژه امام علی (ع) و محمد حنفیه […]
۱۳۹۹/۰۱/۱۶

شاه عباس و زیارت مشهد، نوشته چارلز ملویل

شاه عباس و زیارت مشهد[۱] چارلز ملویل[۲] ترجمه سینا باستانی، ویراسته پیمان اسحاقی   در اوایل پاییز سال ۱۰۱۰ق./۱۶۰۱م.، شاه عباس اصفهان را ترک کرد تا […]
۱۳۹۸/۱۱/۰۵

التشیع الإمامی بالمدینه المنوره فی العصور الإسلامیه الوسطى؛ دراسه تاریخیه موجزه (۲)

ملخـّص البحث: يهدف هذا البحث إلى دراسة موجزة للتشيع الإمامي في المدينة المنورة والتطور التاريخي الذي شهده التشيع بها من حيث مراحل انتشاره وانحساره، كما يتطرّق البحث إلى الوضع الاجتماعي للشيعة الإمامية، وأهمّ أعلامها في المدينة المنورة في العصرين الأيوبي والمملوكي، وذلك اعتماداً على المعطيات المتوفّرة والمواد التي تقدّمها أمّهات المصادر التاريخية، وخاصة مصادر العصر المملوكي. وتُظهر نتائج البحث أن المدينة المنورة كانت قد أصبحت مدينة ذات أغلبية شيعية خلال العصر الأيوبي؛ ربما كان لظهور الخلافة الفاطمية واستيلائها على الحجاز وتأسيس إمارة الأشراف من آل مهنّا الإماميّين في المدينة دوراً في انتشار التشيع بها. كما تُظهر نتائج البحث أنّه مع قيام دولة المماليك بدأت مرحلة انحسار التشيع الإمامي بالمدينة، حيث شهد النصف الأول للقرن الثامن الهجري محاولات عديدة من أعلام أهل السنة في مواجهة التشيع بالمدينة بدعمٍ من السلطة المملوكية، أدّت إلى تقليص الوجود الشيعي بالمدينة المنورة، إلى أن تحوّلت إلى مدينة ذات أغلبية سنّية في نهاية العصر المملوكي. الكلمات المفتاحية: الشيعة الإمامية، المدينة المنورة، تاريخ التشيع، العصر الأيوبي، العصر المملوكي
۱۳۹۸/۱۰/۱۵

التشیع الإمامی بالمدینه المنوره فی العصور الإسلامیه الوسطى؛ دراسه تاریخیه موجزه (۱)

ملخـّص البحث: يهدف هذا البحث إلى دراسة موجزة للتشيع الإمامي في المدينة المنورة والتطور التاريخي الذي شهده التشيع بها من حيث مراحل انتشاره وانحساره، كما يتطرّق البحث إلى الوضع الاجتماعي للشيعة الإمامية، وأهمّ أعلامها في المدينة المنورة في العصرين الأيوبي والمملوكي، وذلك اعتماداً على المعطيات المتوفّرة والمواد التي تقدّمها أمّهات المصادر التاريخية، وخاصة مصادر العصر المملوكي. وتُظهر نتائج البحث أن المدينة المنورة كانت قد أصبحت مدينة ذات أغلبية شيعية خلال العصر الأيوبي؛ ربما كان لظهور الخلافة الفاطمية واستيلائها على الحجاز وتأسيس إمارة الأشراف من آل مهنّا الإماميّين في المدينة دوراً في انتشار التشيع بها. كما تُظهر نتائج البحث أنّه مع قيام دولة المماليك بدأت مرحلة انحسار التشيع الإمامي بالمدينة، حيث شهد النصف الأول للقرن الثامن الهجري محاولات عديدة من أعلام أهل السنة في مواجهة التشيع بالمدينة بدعمٍ من السلطة المملوكية، أدّت إلى تقليص الوجود الشيعي بالمدينة المنورة، إلى أن تحوّلت إلى مدينة ذات أغلبية سنّية في نهاية العصر المملوكي.
۱۳۹۸/۱۰/۰۶

همسایگی امام رضا [ع]: کنش‌‌های زیارتی و نیت بازگشت افغانهای هزارۀ ساکن در مشهد، ایران، نوشته دایانا گلیزبروک و محمد جلال عباسی-شوازی

بسیاری از پناهندگان و مهاجران شیعی –که بیشترشان از هزاره­ ها هستند- دانسته و تعمداً در مشهد، که جایگاه حرم امام رضا[ع] است سکنی گزیده ­اند. هزاره­­ ها به زیارت حرم امام حسین [ع] در کربلای عراق نیز می­روند. این مردم تقریباً نیمی از جمعیت ثبت­شدۀ افغانی­های ایران را تشکیل می­دهند، با این حال تا نیمۀ دهۀ 2005م. تنها یک چهارم کل رقم بازگشتگان به افغانستان را تشکیل می­دادند. این مقاله با تکیه بر نوشتارگان[3] انسان­شناسی و مطالعات پناهندگان دربارۀ اثر کنش دینی در وضع آوارگی، به این امر نظر دارد که آمال و آرزوهای زیارتی و کنش­های افغان­های هزاره­ای در ایران ممکن است در تصمیم­گیریشان دربارۀ مهاجرت معکوس به افغانستان عامل مهمی باشد. این مطالعه بر آن است که تصمیم بازگشت به افغانستان برای گروه­های خاصی از هزاره ­ها از کنش­های زیارتی و دلبستگیشان به حرم­های زیارتی تأثیر می­پذیرد. 
۱۳۹۷/۰۸/۱۴

«سلفگرایی عامه گرا» در سوریه

یک مؤلفه‌‌ مهم که در بازخوانی تحولات سوریه همانند هر تحول سیاسی و اجتماعی دیگر مورد توجه قرار می‌‌گیرد مولفه‌‌های فکری و ایدئولوژیک است. در تبیین […]
۱۳۹۷/۰۷/۲۲

بحران در اسلام سیاسی پسا بهار عربی

محمدرضا عشوری‌‌‍| با گذشت ۷ سال از خیزش‌‌های «بهار عربی» جریان موسوم به «اسلام سیاسی» که جنبش اخوان المسلمین را باید مهمترین نماینده آن دانست در شرایطی […]
۱۳۹۷/۰۳/۳۱

شواهد انتشار تشیع در اردن و فلسطین تا سده ششم هجری – بخش دوم

تشیع در رمله و فلسطین شهر رمله امروزه میان بیت‌المقدس و تل‌آویو، در سرزمین‌های اشغالی سال ۱۹۴۸ واقع است. این شهر در گذشته از شهرهای بزرگ […]
۱۳۹۷/۰۳/۳۰

جدال در آکادمیا: یازدهم سپتامبر، ماهیت اسلام و پویائی مطالعات خاورمیانه در آمریکا

پژوهش‌ها در دهه‌های اخیر نشان داده که مطالعات صورت گرفته درباره شرق در جهان غرب، در قرن‌های گذشته، به صورت قابل ملاحظه‌ای همنوا با برساخته‌های کلیشه‌ای، هدفمند و هم‌راستا با منافع قدرت‌های غربی نسبت به ساکنان این مناطق از جهان بوده است.[1] از این رو مطالعات خاورمیانه در دهه‌های اخیر در جهان غرب، از حیث ارتباط با سیاست‌های حاکم بر آن کشورها نسبت به مسائل خاورمیانه، محل بحث و جدل بسیاری بوده است.
۱۳۹۷/۰۳/۱۴

شواهد انتشار تشیع در اردن و فلسطین تا سده ششم هجری – بخش اول

مقدمه دو منطقه اردن و فلسطین، نام دو «جُند» از اجناد چهارگانه سرزمین شام در سده‌های نخست اسلامی بوده است.[۱] این دو جند، بخش‌های جنوبی شام را […]