همه
۱۳۹۵/۱۱/۰۲

صدوق و مفید در «بحار الانوار» مجلسی – بخش اول

به کوشش محمدرضا معینی

مجلسی در «بحار الانوار » از مفید، همه جا با تکریم و بزرگداشت، یاد کرده و گذشته از نقل روایاتی که او از امامان در کتب حدیثی خود، مانند «مجالس» آورده، و نقل منقولات تاریخی او در «ارشاد» و «مسارّ الشیعه »، به آراء و بیانات کلامی وی، توجّهی خاصّ دارد و در زمینه های مختلف، آنها را نقل می کند.

۱۳۹۵/۱۰/۲۵

جریان پرهیز از تفسیر و گریز به تدبر(۲): مبانی جریان تدبرگرایی در تفسیر

به کوشش مرتضی سلمان نژاد

1. پيوست گرايي

مباني تدبر در قرآن ارتباط مستقيمي با بحث پيوست گرايي دارد، يعني اگر نوع نگاه ما به فهم قرآن يك نگاه پيوست گرا باشد و بخواهيم از سنت تفسيري تبعيت كنيم و تأملات جديدمان در امتداد تأملات تفسيري گذشته باشد، در آن صورت ديگر راهي براي عامه‌ مردم وجود ندارد كه با قرآن مواجه شوند و تدبر كنند، چرا كه عامه مردم با سنت تفسيري گذشته آشنايي نداشته و از همه مباحث مطرح شده توسط آنان آگاهي ندارند.

۱۳۹۵/۱۰/۱۹

لایه های معناشناختیِ متن – بخش اول: کارکردِ روی آوردهای اساسیِ معناشناسی در فهم متن

نگاه منظومه ای و کل نگر  به روی آوردهای متفاوت در معناشناسی و آگاهی بر کارکردهای اساسیِ هر یک از این روی آوردها، ابزاری تلفیقی و بسیار تاثیرگذار را برای فهم متون در اختیار پژوهشگران قرار خواهد داد.

۱۳۹۵/۱۰/۱۲

وضعیت استثنایی (۳): تاریخچۀ مفهوم

بازگردان از لیلا چمن خواه

در بررسی تبار وضعیت استثنایی در سنت های قانونی دولت های غربی، به تمایزی بر می خوریم میان نظام های [قانونی] ای که تفاوت هایشان در اساس روشن، اما در واقعیت مبهم است.

۱۳۹۵/۱۰/۰۴

من و تو در جهانی سیال – بخش اول

برگردان اشکان بحرانی؛ دانشگاه وندربیلت، ایالات متحده آمریکا

جهان دیگری ممکن است

ما فرزندان خداوند مجبور نیستیم در ترس، فقر، حقارت و خشم زندگی کنیم. راه‌های دیگری ممکن است و باید جست‌وجو شود. آن راه از اینجا با تک‌تک ما آغاز می‌شود. زمان، زمان صلح است، زمانی برای عزت‌نفس و زمانی برای تعیین سرنوشت خود؛ و آن زمان همین اکنون است.

۱۳۹۵/۰۹/۲۲

جریان پرهیز از تفسیر و گریز به تدبر(۱): ویژگی های تفاسیر تدبری در عصر حاضر

به کوشش مرتضی سلمان نژاد

مقدمه

يكي از مباحثي كه به طور جدي در حوزه‌ مطالعات تفسير مطرح است و بدون توجه به آن نمي توانيم تحليلي جامع از مسيري كه تفسير در قرن حاضر طي كرده، داشته باشيم، جريان پرهيز از تفسير و گريز به تدبر است. اين جريان مدعي است که نمي خواهد وارد تفسير شود ولي جالب اينكه وقتي آثار آنها را بررسي مي کنيد متوجه مي شويد چيزي جز تفسير نيست.

۱۳۹۵/۰۹/۱۹

رویارویی تجربه گرایی و ضد عرفان در عرفان شناسی سده بیستم(۳): ضدِّ عرفان، واکنش به خوانش تجربه گروانه  از معنویت مسیحی

3-ضدِّ عرفان: واکنش به خوانش تجربه گروانه  از معنویت مسیحی

در اواخر سده ی بیستم، دنیس ترنر، الاهیدان کاتولیک و فیلسوف دین برجسته ی بریتانیایی، به خوانش تجربه باورانه از معنویت مسیحی حمله می برد. به باور ترنر نگاه تجربه-باورانه به نوشته های عارفان قرون وسطایی نوعی جعل و تحریف است. وی در کتاب مهم و اثرگذارش، تاریکی خداوند ، که از سال 1995 تا کنون به منبع و مستند گرایش ضدِّ عرفان بدل شده، از اساس مفهوم تجربه ی دینی و مفهوم عرفان (=mysticism) را نشانه می رود.

۱۳۹۵/۰۹/۰۶

وضعیت استثنایی(۲): مفهوم وضعیت حصر

تاریخچۀ مفهوم وضعیت حصر، اعم از سیاسی (یا ساختگی)، آموزنده است. تبار آن به آموزۀ فرانسوی بر می گردد – با امعان نظر به حکم ناپلئونی 24 دسامبر 1811 – که برای امکان پذیری وضعیت حصر به وجود آمد که طبق آن این مسأله مطرح شده بود که آیا امپراتور می تواند یا نمی تواند تحت حمله بودن یک شهر یا تهدید مستقیم آن از سوی نیروهای دشمن را اعلان کند، بر می گردد

۱۳۹۵/۰۸/۱۶

درآمدی بر خوانش شناختی ـ گفتمانی زیارت اربعین

زیارت اربعین به عنوان گونه ای از تجمع دینی و مذهبی می تواند موضوع پژوهش و مطالعه بسیاری از شاخه های علوم انسانی قرار بگیرد چه این تجمع مذهبی از بزرگترین تجمعات تاریخ بشری است.

۱۳۹۵/۰۸/۱۱

رویارویی تجربه گرایی و ضد عرفان در عرفان شناسی سده بیستم(۲): قرائت تجربه گروانه از عرفان، امر عرفانی و سنت معنوی

تجربه گرایی در سده ی نوزدهم و با طرح تعبیر تجربه ی دینی در نوشته های فریدریش شلایرماخر به صورت جدی، وارد گفتمان-های دین شناختی و عرفان پژوهی شد اما در نوشته های ویلیامز جیمز بود که در فهم دین و عرفان تحولی ژرف تر ایجاد کرد.

۱۳۹۵/۰۸/۰۸

وضعیت استثنایی نوشته جورجیو آگامبن (۱): وضعیت استثنایی به مثابه الگویی از حکومت

ترجمه لیلا چمن خواه

کارل اشمیت در اولین جلد کتاب الاهیات سیاسی (1922) پیوندی بنیادین میان وضعیت استثنایی و حاکمیت[1] برقرار کرد. اگرچه تعریف معروف او از حاکم به مثابه "کسی که دربارۀ وضعیت استثنایی تصمیم می گیرد"، وسیعاً مورد تفسیر و بررسی قرار گرفته است، اما هنوز هیچ نظریه ای دربارۀ وضعیت استثنایی در حقوق عمومی وجود ندارد و چنین به نظر می رسد که حقوق دانان و نظریه پردازان حقوق عمومی مشکل را  بیشتر پرسش از واقعیت  می دانند تا یک مشکل حقوقی اصیل.

۱۳۹۵/۰۷/۲۷

جستارهایی درباره نقد متن (۴): سابقه‌ی نقد متن

به اهتمام مرتضی سلمان نژاد

چهارم؛ سابقه‌ی نقد متن

واقعیت قضیه این است که نقد متن سابقه‌‌ای طولانی دارد یعنی تا زمانی که بوده و تاریخی بوده نقد متن هم بوده است. حتّی در قدیمی‌ترین نوشته‌های تاریخی که از یونان باستان در اختیار داریم بحث‌های نقد متن را داریم. امثال هرودوت، گزنفون و دیگران به مناسبت‌های مختلف درگیر بحث نقد متن هم شده‌اند و راجع به نقد متن بحث کرده‌اند.

۱۳۹۵/۰۷/۰۶

معرفی و مروری بر کتاب «وضعیت استثنایی» نوشته جورجیو آگامبن

هر چند نظریۀ "وضعیت استثنایی" متعلق به کارل اشمیت الاهیدان سیاسی آلمانی است که در جلد اول کتاب الاهیات سیاسی (منتشر شده در سال 1922) به آن پرداخته و به طور مفصل ارتباط میان حاکمیت و وضعیت استثنایی را مورد بررسی قرار داده است، با این وجود این نظریه مورد استقبال متفکران بعد از او قرار گرفته و کوشیده اند با استفاده از آن وضعیت های حقوقی "استثنایی" را توضیح دهند.

۱۳۹۵/۰۷/۰۲

رویارویی تجربه گرایی و ضد عرفان در عرفان شناسی سده بیستم-بخش اول

مقدمه

در سده های نوزدهم و بیستم میلادی و به نحو مشخص، در سنت معنویت مسیحی، به دنبال تلاش های فریدریش شلایرماخر، مفهوم تجربه ی دینی نقش مهم و بنیادینی در الاهیات مسیحی ایفا کرده و هنوز نقش خود را در آثار فیلسوفان دینی نظیر جان هیک، ویلیام آلستون و آلوین پلانتینگا حفظ کرده است. 

۱۳۹۵/۰۶/۱۹

جستاری درباره مفهوم پیچیده وحی (۲): وحی‌شناسی جدید و مساله تشبیه و تنزیه

در بخش نخست این نوشته، گفته شد که برای تحلیل مفهوم وحی ناگزیزیم که علاوه بر موشکافی درباره خود این واژه، به دو مفهوم انسان و نیز رابطه خدا و انسان نیز توجه کنیم. اما بسی مهم‌تر از این مفاهیم پایه، بحث در باب خدا و تصور از اوست. در یک تحلیل الهیاتی از هرگونه تبیین وحی، به نظر می‌رسد آنچه در مرحله نخست باید مورد توجه باشد شناخت خداوند و چگونگی نسبت او با جهان و انسان است. از این رو، بی‌تردید مهم‌ترین بحث کلامی مربوط به تحلیل وحی، بحث جنجال‌انگیز و اندیشه‌سوز «تشبیه و تنزیه» است.