Tomat AndishehTomat AndishehTomat AndishehTomat Andisheh
  • خانه
  • جستارها و یادداشت ها –
    • صفحات پژوهشگران
            • آستانگی
            • آگورا
            • اتوپیا
            • اسلام‌ پژوهی
            • افق مبین
            • بیاض: یادداشت هایی در مردم شناسی شیعه
            • تاریخ اندیشۀ دینی
            • تاریخ‌نگاری
            • تلفیق دانش
            • جستارهای تاریخی
            • حبه‌های نقره فام
            • خوانشها
            • خیلی گذشته، خیلی حالا
            • زبان و ادبیات قرآن
            • شاه شوریده‌سران
            • طاوس
            • سایر نویسندگان
            • فرهنگ روش
            • محمدرضا عشوری مقدم
            • مدهامّتان
            • مطالعات فرهنگ رضوی
            • مهر داد
            • مواسات
            • میراث مکتوب شیعه
            • واژه ها و معناها
            • پیشینه
            • گزارش کتاب تاریخ
    • موضوعات
          • ادب و هنر
          • اقتصاد و مدیریت
          • تاریخ و نسخ خطی
          • زبان‌شناسی
          • شیعه‌شناسی و ایران­‌شناسی
          • علوم اجتماعی
          • علوم سیاسی و ارتباطات
          • فقه و حقوق
          • فلسفه و روش‌شناسی علوم انسانی
          • مردم­‌شناسی و مطالعات فرهنگی
          • مطالعات ادیان و اسلامی
          • مطالعات قرآنی
  • فرصت‌های آکادمیک –
    • کشور –
          • آذربایجان
          • آفریقای جنوبی
          • آلبانی
          • آلمان
          • آمریکا
          • اتریش
          • اردن
          • ارمنستان
          • ازبکستان
          • اسپانیا
          • استرالیا
          • استونی
          • اسکاتلند
          • اسلواکی
          • اسلوونی
          • افغانستان
          • الجزائر
          • امارات متحده عربی
          • اندونزی
          • انگلستان
          • اوکراین
          • اوگاندا
          • ایتالیا
          • ایران
          • ایرلند
          • ایرلند شمالی
          • ایسلند
          • بروئنی
          • بلژیک
          • بلغارستان
          • بنگلادش
          • بوسنی و هرزگوین
          • پاکستان
          • پرتغال
          • تایلند
          • تایوان
          • ترکیه
          • تونس
          • جمهوری آذربایجان
          • جمهوری چک
          • چین
          • دانمارک
          • روسیه
          • رومانی
          • ژاپن
          • سنگاپور
          • سوئد
          • سوئیس
          • سودان
          • عراق
          • عربستان
          • عمان
          • فرانسه
          • فنلاند
          • قبرس
          • قرقیزستان
          • قزاقستان
          • قطر
          • کانادا
          • کره‌جنوبی
          • کرواسی
          • کویت
          • گرجستان
          • لبنان
          • لهستان
          • لوکزامبورگ
          • لیتوانی
          • مالت
          • مالزی
          • مجارستان
          • مراکش
          • مصر
          • مغرب
          • مقدونیه
          • مکزیک
          • نروژ
          • نیوزیلند
          • هلند
          • هند
          • هندوستان
          • هنگ‌کنگ
          • ولز
          • ونزوئلا
          • یونان
    • موضوع –
          • مطالعات قرآنی
          • فقه و حقوق
          • زبان‌شناسی
          • فلسفه و روش شناسی علوم انسانی
          • شیعه‌شناسی و ایران­‌شناسی
          • اقتصاد و مدیریت
          • ادب و هنر
          • مطالعات منطقه‌ای
          • علوم سیاسی و ارتباطات
          • تاریخ و نسخ خطی
          • مردم­‌شناسی و مطالعات فرهنگی
          • علوم اجتماعی
          • مطالعات ادیان و اسلام
    • گونه –
          • استاد مدعو استادی موقت در دانشگاه (Non-Tenure Track Professorship/lecturer/instructor)موقعیتی تدریسی در دانشگاه است که بر اساس نیاز دانشگاه به مدرسی در زمینه‌ای خاص، تعریف می‌شود. این موقعیت تدریسی مدت زمان مشخصی دارد و در این مدت، استاد موقت به تدریس در زمینه مورد نظر دانشگاه می‌پردازد و بعد از پایان مدت تحصیل، دانشگاه تعهدی نسبت به وی ندارد. این استاد در زمان تدریس در دانشگاه ماهانه حقوق دریافت می‌کند.
          • اعلام برنامه دکتریبرنامه ای که دانشجو با شرکت در آن موفق به اخذ درجه دکتری (PhD) می‌شود. این برنامه در کشورهای اروپایی و استرالیا دست کم سه‌ سال و غالبا فاقد درس‌های اجباری است. درمواردی که چنین چیزی ـ یعنی درس اجباری برای دوره دکتری ـ وجود دارد ـ مانند برخی برنامه‌های دکتری‌ جدید در آلمان ـ غالبا درس نمره‌ای ندارد و ارائه گواهی گذراندن درس کافی است. در کشورهای آمریکای شمالی برنامه دکتری، دست کم پنج سال به طول می انجامد و شباهت زیادی با دوره‌های دکتری ایران دارد. به این ترتیب دانشجو موظف به گذراندن درس‌هایی با نمره‌های مؤثر، امتحان جامع شفاهی و دفاع از رساله دکتری خود می‌باشد. اخیرا بسیاری از برنامه‌های دکتری در کشورهای حوزه اسکاندیناوی، خود را به الگوی برنامه‌های آمریکای شمالی نزدیک کرده‌اند و دوره‌های دکتری با درس‌‌های اجباری و مدت زمان نسبتا طولانی‌تر نسبت به سایر کشورهای اروپایی برگزار می‌کنند.
          • اعلام برنامه کارشناسی ارشدکارشناسی ارشد عموماً به صورت یک‌ساله و یا دوساله ارائه می‌شود. دوره‌های یک‌ساله عموما فاقد پایان‌نامه و دوره‌های دو ساله دارای پایان‌نامه می‌باشد. در برخی کشور‌های تنها با گذراندن دوره کارشناسی ارشد دو ساله و ارائه پایان‌نامه است که می‌توان دوره دکتری (PhD) را شروع کرد. در بریتانیا دوره‌ کارشناسی ارشد خاصی با عنوان (Mphil) وجود دارد که در صورت طی آن، مدت زمان تحصیل دوره دکترا قدری کاهش می‌یابد.
          • اعلام یا راه اندازی وب سایتوب‌سایت‌های علمی توسط فرد و یا افرادی برای ترویج و پیشبرد زمینه علمی خاصی راه اندازی می‌شوند. وب‌سایت‌ها گاه توسط فرد و افراد و گاه به واسطه تصمیم موسسه‌ای فعالیت خود را آغاز می‌کنند.
          • بودجه پژوهشیبودجه پژوهشی (Research Grant)، مبلغی است که توسط دانشگاه ها و یا مراکز علمی و فرهنگی، به دانشجو و یا استاد پرداخت می‌شود تا او پژوهش خاص را به سامان برساند. معمولاً بودجه‌های پژوهشی به صورت رسمی اعلام می‌شود و دانشجویان و اساتید متقاضی برای دریافت آنها، مدارک خود را ارسال می‌کنند. کمیته‌ای علمی، افرادی را انتخاب و بودجه سفر علمی را در اختیار آنان قرار می‌دهد.
          • بودجه سفر علمیبودجه سفر علمی (Travel Grant)، مبلغی است که توسط دانشگاه‌ها و یا مراکز علمی و فرهنگی، به دانشجو و یا استاد پرداخت می‌شود تا او در نشستی علمی شرکت کند و یا برای مدتی معلوم، به پژوهش در مکانی خاص بپردازد. معمولاً بودجه‌های سفر علمی به صورت رسمی اعلام می‌شود و دانشجویان و اساتید متقاضی برای دریافت آنها، مدارک خود را ارسال می‌کنند. کمیته‌ای علمی، افرادی را انتخاب و بودجه سفر علمی را در اختیار آنان قرار می‌دهد.
          • بورسیه دکتراکمک هزینه تحصیلی که به دانشجوی دوره دکتری برای پوشش دادن هزینه‌های زندگی و یا تحصیل پرداخت می‌شود. میزان و شکل پرداخت این کمک هزینه براساس تعریفی که برای آن شده است وهمچنین کشورهای مختلف می‌تواند شرایط و ویژگی‌های متفاوتی داشته است. ویژگی اصلی این کمک هزینه این است که تعهّد شغلی برای دریافت کننده ایجاد نمی‌کند و دریافت کننده صرفا دانشجویی است که موظّف است با آن مبلغ تحصیل خود را به سرانجام برساند. در مواردی ادامه دریافت بورسیه منوط به ارائه گزارش کار و ارزیابی‌های دوره‌ای است.
          • بورسیه کارشناسی
          • بورسیه کارشناسی ارشدکمک هزینه تحصیلی که به دانشجوی دوره کارشناسی ارشد برای پوشش دادن هزینه‌های زندگی و یا تحصیل پرداخت می‌شود. میزان و شکل پرداخت این کمک هزینه براساس تعریفی که برای آن شده است و همچنین کشورهای مختلف می‌تواند شرایط و ویژگی‌های متفاوتی داشته است. درمواردی ادامه دریافت بورسیه منوط به ارائه گزارش کار و ارزیابی‌های دوره‌ای است.
          • جایزه علمیجایزه‌های علمی، عنوان عامی برای گونه‌های مختلفی از تشویقاتی هستند که ازدانشجویان، اساتید و یا پژوهشگران مستقل، به سبب ارائه برخی آثار علمی، اعم از کتاب، پایان‌نامه و یا مقاله صورت می‌گیرد. جایزه‌های علمی عمدتاً توسط موسسات و بنیادهای علمی ارائه می‌شوند و معمولاً مبلغ مشخصی پول هستند. در بسیاری موارد، ارائه جایزه به صورت رسمی اعلام می‌شود، افراد واجد شرایط برای دریافت آنها اقدام می‌کنند و در نهایت افرادی به عنوان منتخب، برنده این جوایز می شوند.
          • دستیار پژوهشیدستیاری پژوهشی (Research Associate) فرصتی است دانشگاهی که به شماری از دانشجویان مقاطع مختلف و نیز پژوهشگران غیر دانشجو اعطا می‌شود. فرصت دستیاری پژوهشی، توسط گروه‌های آموزشی در دانشگاه‌های مختلف جهان اعلام می‌شود و کسانی که به عنوان دستیار پژوهشی انتخاب شوند، موظف به همکاری با یک استاد دانشگاه در پروژه مخصوصی هستند. به دستیاران پژوهشی از محل بودجه اختصاص یافته برای آن پژوهش، دستمزد پرداخته می شود.
          • دوره های کوتاه مدتدوره‌های غالبا پژوهشی هستند که برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی و یا حتی اساتید این امکان را فراهم می‌کنند که در یک بازه زمانی مشخص در یک مرکز دانشگاهی و یا پژوهشی دیگر به مطالعه و پژوهش بپردازند. در این دوره‌ها غالبا شرکت‌کنندگان نیز موظف هستند که نتایج پژوهش خود را دست کم در قالب یک یا چند سخنرانی ارائه کنند. شماری از این دوره‌ها تمام یا بخشی از هزینه‌های داوطلب (ثبت‌نام، سفر و اسکان) را برای شرکت‌کنندگان بر عهده می‌گیرند.
          • شغل استادیاستادی دانشگاه (Tenure Track Professorship) به عنوان یک شغل، یکی از مهم ترین گونه‌های فعالیت آکادمیک است. افراد دارای مدرک دکترا و یا فوق دکترا، معمولاً بر اساس فراخوانی عام توسط دانشگاه، برای در اختیار گرفتن یک موقعیت دانشگاهی، مورد مصاحبه قرار می‌گیرند. همچنین پیشینه تحقیقاتی و علمی ایشان مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. افراد منتخب ابتدائاً برای یک دوره پنج ساله آزمایشی (Tenure Track) به استخدام دانشگاه در می‌آیند و بعد از پنج سال و بر اساس رای کمیته علمی دانشکده و دانشگاه، از کار برکنار و یا به صورت دائم در دانشگاه مشغول به تحصیل خواهند شد. در حال حاضر در کشور آلمان ورود به کرسی استادی منوط به گذراندن دوره فوق دکتری آلمانی (habilitation) و يا دوره استادیاری آلمانی (juniorprofessorship) است.
          • شغل دکتراشغل پژوهشی ـ آموزشی است که شاغل در صورت اتمام موفقیت‌آمیز دوره شغلی خود، حائز درجه دکتری نیز می‌شود. شغل دکتری دست‌کم شامل نوشتن رساله پژوهشی دکتری می‌شود و علاوه بر آن گاهی وظایف آموزشی و حتی اداری نیز به فرد شاغل محول می‌شود. تفاوت اصلی شغل دکتری با بورسیه دکتری، تعهد شغلی و کاری است که برای دانشجو ایجاد می‌شود و او موظف است در زمان‌های خاصی در جای خاصی حضور داشته باشد. با این حال در کشورهایی که این موقعیت‌ها عرضه می‌شود، نرخ متوسط حقوق دریافتی برای شغل دکتری، از بورسیه دکتری بیشتر است. در حال حاضر شغل دکتری غالباً در کشورهایی مثل آلمان، سوئیس، هلند، اتریش، بلژیک، لوگزامبورگ و کشورهای اسکاندیناوی عرضه می‌شود. دریافت‌کنندگان شغل دکتری، بعد از پایان دوره، برای اخذ اقامت دائم و یا شهروندی آن کشورها، عموماً از موقعیت‌ بهتری برخوردار خواهند بود.
          • فراخوان کتابفراخوانی است که در آن از پژوهشگران مرتبط با یک حوزه مطالعاتی درخواست می‌شود تا کتاب خود را ارسال کنند. این فراخوان غالبا توسط ناشران کتاب‌های دانشگاهی برای سری یا موضوع خاصی که به طور سلسله‌وار چاپ می‌کنند، اعلام می‌شود.
          • فراخوان مقالهفراخوانی است که در آن از پژوهشگران مرتبط با یک حوزه مطالعاتی درخواست می‌شود تا پژوهش‌ها و مقالات خود را ارسال کنند. این فراخوان می‌تواند برای یک کتاب و یا شماره خاصی از یک مجله باشد.
          • فوق دکترافوق دکترا (Postdoc) دوره‌ای معمولا یک تا سه ساله است که دانشجویان بعد از به پایان بردن دوره دکترا، آن را می‌گذرانند. فرصت‌های فوق دکترا بعد از دریافت مدرک دکترا قابل ورود هستند، اما دانشجویان دکترا حدود شش ماه قبل از دفاع از پایان‌نامه دکترای خود. برای این فرصت اقدام می‌کنند. دانشجویان مقطع فوق دکترا، در این دوره، می‌باید به پژوهش و یا تدریس بپردازند، اما در کلاسی به عنوان تحصیل، شرکت نمی‌کنند. این دانشجویان همچنین از دانشگاه به صورت ماهیانه حقوق دریافت می‌کنند؛ چه اینکه فوق دکترا اساساً نوعی شغل است. فرصتهای فوق دکترا، به صورت متناوب توسط دانشگاه‌ها اعلام می‌شود و کمیته‌ای علمی آنها از میان متقاضیان، انتخاب می‌کند. فرصت های فوق دکترا معمولاً بسیار رقابتی است.
          • کارگاهکارگاه‌ها همان دوره‌های کوتاه مدت با هدف آموزشی هستند که به زمان خاصی اختصاص ندارند و در آن یک نوع تعامل جمعی قوی‌تر دوره‌های کوتاه مدت وجود دارد. علی الخصوص نوع ارائه‌هایی که اساتید دارند با ارائه‌های کنفرانس و دوره‌های کوتاه‌مدت متفاوت است؛ چرا که غالباً به شکلی است که به طور عملی شرکت‌کنندگان را درگیر محتوا می‌کند و از آنان خواسته میشود که کارهایی را در طول دوره با مشارکت جمعی تمرین کنند. در کارگاه‌ها غالباً تکیه کمتری بر بُعد تئوری ـ انتزاعی می‌شود و بیشتر یادگیری عملی مهارتها مدنظر است.
          • کنفرانساجتماع شماری از پژوهشگران که در آن پژوهش‌ها ارائه می‌شود. این ارائه می تواند به شکل سخنرانی ـ ارائه شفاهی و یا پوستر ـ باشد. براساس نوع، بزرگی و ماهیت، یک کنفرانس می‌تواند از یک تا چند روز به طول انجامد و در بردارنده یک الی ده‌ها پنل (بخش) باشد. هر یک از پنل‌ها به موضوع خاصی می‌پردازد و توسط دانشمندی متخصص آن موضوع اداره می‌شود.
          • کوچ نشینی
  • فصلنامه آفاق شیعه –
  • خدمات –
  • اخبار –
  • آکادمی طومار –
  • تقویم آکادمیک –
  • تماس با ما و درباره ما –
  • تاریخ اندیشۀ دینی (سعید شفیعی)
وضعیت استثنایی (۵): بررسی مفهوم “وضعیت استثنایی” در قانون اساسی انگلیس و آمریکا
۱۳۹۶/۰۲/۱۸
نسخه ای بسیار کهن از امالی شیخ صدوق
۱۳۹۶/۰۲/۱۸
حدیث و نقد تاریخی
  دسته بندی ها: مطالعات ادیان و اسلامی، تاریخ و نسخ خطی
۱۳۹۶/۰۲/۱۸
نویسنده: تاریخ اندیشۀ دینی

با گسترش علوم انسانی معاصر و پدید آمدن روش‌های نوین نقد، معیارها و روش‌های جدیدی در نقد حدیث پدید آمده است. در رهیافت‌های نوین، نقد حدیث صرفاً به معنای جدا کردن حدیث صحیح از ضعیف نیست، بلکه نقد مفهومی گسترده‌تر دارد و به «مطالعه»، «تحلیل» و «تفسیر» متون شباهت پیدا می‌کند. اصطلاح «نقد تاریخی» یک تعبیر امروزی است، اما معیارهای تاریخی در نقد حدیث از قدیم در میان مسلمانان رایج بوده است. نقد تاریخی/ تاریخی‌نگری، که نقد برتر خوانده می‌شود، هنوز هم رایج‌ترین روش در نقد و تحلیل پدیده‌های تاریخی است؛ هرچند از زمان پیدایش آن، رویکردهای مختلفی نسبت به آن مطرح شده است. نقد تاریخی بر آن تأکید دارد که برای فهم یک قطعۀ مکتوب، علاوه بر خود متن، باید زندگی‌نامۀ مؤلف، زمینه‌های اجتماعی، ایده‌های رایج در آن زمان و محیط فرهنگی تألیف متن را نیز دریابیم.

نقد تاریخی یک روش فهم است، یعنی همانطور که در روشهای علوم طبیعی سعی می‌کنند طبیعت را بفهمند، در روش نقد تاریخی تلاش می‌کنند تاریخ را بفهمند. مثلاً یک کتاب، یک حادثۀ تاریخی است، حتی پیدایش یک دین مانند مسیحیت یا اسلام در برهۀ خاصی از تاریخ رخ داده و یک پدیدۀ تاریخی است. در روش نقد تاریخی، با طی مراحلی سعی می‌شود این امور فهمیده شود. از این دیدگاه، باورهای دینی نیز پدیده‌های تاریخی‌اند و در گذر تاریخ تغییر و تکامل می‌یابند.[۱]

معیارهایی نقد تاریخی بر پیش‌فرضهای کلامی و اعتقادی همچون علم و عصمت و لزوم تطابق حدیث با قرآن، عقل و علم و مانند آن مبتنی نیست. آنچه در اینجا معیار نقد حدیث قرار می‌گیرد، «تاریخ» و روشهایی است که می‌توان در نقد تاریخی از آنها بهره برد. عناصر مهم در روشهای تاریخی عبارتند از: متن (یعنی الفاظ و جملاتی که مضمون و محتوایی را می‌رسانند)، مؤلف یا پدیدآورندۀ متن، مخاطب متن، کانتکست یا زمینۀ شکل‌گیری متن، و مجتمعی که متن در آن شکل می‌گیرد. در اینجا تاریخ، علت و معلول‌های تاریخی، زبان و بافت یا سیاق اهمیت دارند.

بنابراین، اگر حدیث در روشهای درون‌دینی با توجه به میزان موافقت یا مخالفت آن با عقل و علم و حسّ و… نقد می‌شود، در اینجا «تاریخ» اهمیت پیدا می‌کند. مثلاً در روشهای سنتی برای نقد حدیثی مانند «إنما الباذنجان شفاء من کل داء ولا داء فیه»؛ یا «کلوا الباذنجان وأکثروا منه فإنه أول شجره رأیتها فی جنه المأوى»[۲]، از مخالفت آن با علم یا عقل بحث می‌شود؛ اما در اینجا سخن بر سر این است که در حجازِ عصر نبوی بادنجان بوده است یا خیر؟ ممکن بود در روشهای سنتی گفته شود پیامبر یا امام علم غیب داشته‌اند و در نتیجه حدیث مقبول افتد، اما در اینجا اولاً چنین پیش‌فرضی وجود ندارد و ثانیاً این سؤال مطرح می‌شود که کانتکست بحث چیست؟ مخاطب کیست؟ در جایی که بادنجان وجود ندارد، پیامبر(ص) به چه علت و برای چه کسانی از بادنجان سخن گفته باشد؟!

نقد تاریخی در قرن هفدهم آغاز شد و در قرون نوزدهم و بیستم رسمیت یافت و در آغاز رویکردهای پوزیتیویستی بر آن حاکم بود. از اوایل قرن بیستم، «پدیدارشناسی» در حوزۀ مطالعات ادیان غلبه پیدا کرده و عنصر کشف محوریت یافته است. یعنی علم دین مانند هر علم دیگری به دنبال کشف واقعیاتی است که در عالم خارج وجود دارند. این علم به دنبال حق و باطل نیست، بلکه به دنبال امر واقع است.[۳]

به‌طور کلّی، نقد تاریخی بر اصول و معیارهای عینی، واقعی و قابل‌فهم و تعقّل برای همۀ انسان‌ها تکیه دارد و از تجربیات ذهنی و فردی گریزان است. یک محقق می‌تواند بر یک سکّۀ تاریخ‌گزاری ‌شده توسط یک باستان‌شناس خالی‌الذهن اعتماد کند، اما روایتی که پس از چند قرن در یک کتاب، آن هم بدون ذکر سند و مدرک نوشته شده، قابل تکیه نیست. زبان تاریخ، زبان خشکِ مبتنی بر وقایع تاریخی است، به طوری که در آن کمترین امکان تحریف و تردید و تأویل وجود داشته باشد. و عناصر تاریخی عناصری هستند که همۀ انسانها وقوع مشابه آنها را در عالم خارج حسّ می‌کنند؛ خوبی و پاکی و دوستی و مهربانی را حسّ می‌کنیم، همانطور که بدی و قتل و خیانت و دزدی را درمی‌یابیم؛ اما خواب و رؤیا و پیشگویی اعتبار تاریخی ندارند؛ چنانکه دخالت موجودات و عوالم غیبی در تاریخ پذیرفته نیست.

اصول نقد تاریخی عمدتاً مبتنی بر قوانین علیت در عالم مادی است و بیان می‌کنند که همۀ حوادث جهان با یکدیگر ارتباط دارند، یعنی در میان حوادث جهان سلسلۀ علیت وجود دارد. از این منظر، نظام این جهان یک نظام بسته و خودکفاست، یعنی نمی‌توان وقوع حادثه‌ای را به عامل یا عواملی خارج از این جهان نسبت داد و همۀ حوادث آن را می‌توان با حوادث دیگر تبیین کرد. اصل مهم دیگر این است که تنها حوادثی ممکن‌الوقوع‌اند که مشابه عینی دارند و نظیر آنها را می‌بینیم، نه آنچه در ذهن امکان وقوع دارد. از نظر فلسفی، هر حادثه‌ای که امکان عقلی دارد ممکن‌الوقوع است، اما امروزه این معنای ارسطویی معنایی دیگر پیدا کرده، یعنی تنها حوادثی واقع می‌شوند که از سنخ حوادثی است که تا کنون وقوع آنها را دیده‌ایم.[۴]

البته این به معنای حسّ‌گرایی یا تجربه‌گرایی نیست: در روشهای تاریخی و پدیدارشناختی امروزی، این موارد را در زمرۀ فرهنگ و باورهای مردمی می‌شمارند؛ تنها فرق در این است که آنها را تاریخی نمی‌دانند و معتقدند که این عوالم باید از هم تفکیک شوند و هرکدام براساس قواعد و اصول خود تحلیل گردند. به عبارت دیگر، معیارهای سنتی نقد حدیث همچون عقلانی یا علمی بودن مفاد حدیث لزوماً نشانۀ تاریخی بودن آن نیست و برعکس، غیرعقلانی بودن آن لزوماً نشانۀ غیرتاریخی بودن نیست؛ زیرا ممکن است مردم آن روزگار چیزی را عقلی و علمی می‌دانستند که امروزه نمی‌دانند.

بنابراین، محققان امروزی هرچه بیشتر خود را به ابزارهای تاریخی همانند آشنایی با زبانهای مختلف و به ویژه زبانهای باستانی، علوم جدیدی همچون باستان‌شناسی، کتیبه‌شناسی، سکّه‌شناسی، زبان‌شناسی تاریخی و… مجهز می‌کنند.

 


[۱] . رک: محمد مجتهد شبستری، هرمنوتیک، کتاب، سنت، ص ۱۷۵، ۲۴۴- ۲۴۵.

[۲] . برقی، محاسن، ج۲، ص۵۲۶؛ کلینی، کافی، ج۶، ص۳۷۳؛ ابن سابور زیات، طب الأئمه، ص۱۳۹.

[۳] . رک: احمد پاکتچی، روش تحقیق با تکیه بر علوم قرآن و حدیث، ص۴۰.

[۴] . مجتهد شبستری، همان، ص۱۷۵- ۱۷۷.

  برچسب ها: تاریخ، مطالعات متون، نقد متن، حدیث، تاریخ فکر، تاریخ نگاری، متون، متون دینی
٨٠٩ بازدید

مطالب مرتبط

۱۴۰۲/۰۳/۲۱

کارگاه آموزشی و مهارتی نگارش علمی-پژوهشی در حوزه علوم انسانی و اجتماعی


بیشتر بخوانید
۱۴۰۱/۱۱/۲۹

کارگاه آشنایی و اقدام برای دوره‌های پسادکتری در دانشگاه‌های جهان (با تاکید بر دوره‌های پسادکتری در کشور آلمان) همراه با پرسش و پاسخ


بیشتر بخوانید
۱۴۰۱/۱۱/۱۶

کارگاه زبان‌های مدرن و باستانی در دین‌شناسی


بیشتر بخوانید

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

تماس با ما

 

 

از مسیر ارتباطی زیر با ما در تماس باشید:

رایانامه : toumareandisheh@gmail.com

|می‌خواهم از طومار اندیشه حمایت کنم|

جهت اطلاع از بروزرسانی های سایت ایمیل خود را ثبت نمایید.

تمامی حقوق برای طومار اندیشه محفوظ است.