3-ضدِّ عرفان: واکنش به خوانش تجربه گروانه از معنویت مسیحی
در اواخر سده ی بیستم، دنیس ترنر، الاهیدان کاتولیک و فیلسوف دین برجسته ی بریتانیایی، به خوانش تجربه باورانه از معنویت مسیحی حمله می برد. به باور ترنر نگاه تجربه-باورانه به نوشته های عارفان قرون وسطایی نوعی جعل و تحریف است. وی در کتاب مهم و اثرگذارش، تاریکی خداوند ، که از سال 1995 تا کنون به منبع و مستند گرایش ضدِّ عرفان بدل شده، از اساس مفهوم تجربه ی دینی و مفهوم عرفان (=mysticism) را نشانه می رود.
تاریخچۀ مفهوم وضعیت حصر، اعم از سیاسی (یا ساختگی)، آموزنده است. تبار آن به آموزۀ فرانسوی بر می گردد – با امعان نظر به حکم ناپلئونی 24 دسامبر 1811 – که برای امکان پذیری وضعیت حصر به وجود آمد که طبق آن این مسأله مطرح شده بود که آیا امپراتور می تواند یا نمی تواند تحت حمله بودن یک شهر یا تهدید مستقیم آن از سوی نیروهای دشمن را اعلان کند، بر می گردد
سالهاست که ضعف جامعۀ آکادمیک ایران به خصوص در علوم انسانی به شدّت خودنمایی می کند. نشستها، سخنرانیها، همایشها و جلسات متعددی برای استخراج آسیبهای جامعۀ علمی در ایران تدارک دیده شده است و نسخه های متعددی نیز برای درمان آن پیچیده شده که هیچ کدام نتوانسته درمانی برای دردِ این بیمارِ در حالِ احتضار باشد.
يکي از مهمترين خدماتی که در قرن هشتم هجری برای تشیع ایرانیان صورت گرفت توسط علامه حلی (ت 726 هـ) بود؛ او که خود سبب تشیع سلطان محمد خدابنده بود او را نیز در بسیاری از سفرهایش همراهی کرد تا با این همراهی بتواند بنیان تشيع را در ايراني که اغلب شهروندانش در آن زمان عامي مذهب بودند، مستحکم گرداند.
زیارت اربعین به عنوان گونه ای از تجمع دینی و مذهبی می تواند موضوع پژوهش و مطالعه بسیاری از شاخه های علوم انسانی قرار بگیرد چه این تجمع مذهبی از بزرگترین تجمعات تاریخ بشری است.
تجربه گرایی در سده ی نوزدهم و با طرح تعبیر تجربه ی دینی در نوشته های فریدریش شلایرماخر به صورت جدی، وارد گفتمان-های دین شناختی و عرفان پژوهی شد اما در نوشته های ویلیامز جیمز بود که در فهم دین و عرفان تحولی ژرف تر ایجاد کرد.
ترجمه لیلا چمن خواه
کارل اشمیت در اولین جلد کتاب الاهیات سیاسی (1922) پیوندی بنیادین میان وضعیت استثنایی و حاکمیت[1] برقرار کرد. اگرچه تعریف معروف او از حاکم به مثابه "کسی که دربارۀ وضعیت استثنایی تصمیم می گیرد"، وسیعاً مورد تفسیر و بررسی قرار گرفته است، اما هنوز هیچ نظریه ای دربارۀ وضعیت استثنایی در حقوق عمومی وجود ندارد و چنین به نظر می رسد که حقوق دانان و نظریه پردازان حقوق عمومی مشکل را بیشتر پرسش از واقعیت می دانند تا یک مشکل حقوقی اصیل.
فراوان می‌شنویم افرادی از تطابق قرآن کریم با آخرین یافته های علمی می‌گویند، یا حتی فراتر از این، مدعی هستند که ریشۀ تمام علوم را در قرآن می‌توان یافت، یا حتی دنبال تأسیس دانشهایی چند بر اساس قرآن هستند. بدین سان، گاه از یک آیه معنایی می‌فهمند که هرگز در طول هزار و چهارصد سال گذشته کسی از آن چنین درنیافته است.
به اهتمام مرتضی سلمان نژاد
واقعیت قضیه این است که نقد متن سابقه‌‌ای طولانی دارد یعنی تا زمانی که بوده و تاریخی بوده نقد متن هم بوده است. حتّی در قدیمی‌ترین نوشته‌های تاریخی که از یونان باستان در اختیار داریم بحث‌های نقد متن را داریم. امثال هرودوت، گزنفون و دیگران به مناسبت‌های مختلف درگیر بحث نقد متن هم شده‌اند و راجع به نقد متن بحث کرده‌اند.
در یادداشت های پیشین به برخی از مسایل مربوط به تحلیل گفتمان در فضای شبکه های اجتماعی پرداختیم. در این یادداشت و یادداشت های پیروی آن، به مسایل عملی تر تحلیل گفتمان در شبکه های اجتماعی به خصوص فیس بوک خواهیم پرداخت. بحث را با لیستی خلاصه از چالش های تحقیقاتی تحلیل گفتمان (انتقادی) در فضای مجازی شروع می کنم.
در یادداشت پیشین به یکی از مغالطه های مهمی که معمولا در استدلال ها علیه تحریف به کثرت دیده شده است اشاره کردیم. مغالطه "پاسخ ناهمجنس با سوال" از مهمترین اشکالاتی بود که از جهت روش شناختی به آن اشاره کردیم. گفتیم که جنس و ماهیتِ مباحثِ حوزۀ تحریف قرآن از نوع تاریخی است اما عمدتاً مخالفان تحریف قرآن به جای اینکه با بررسی های تاریخی به ابهاماتِ مدعیانِ تحریف پاسخ دهند، به آوردن تعداد محدودی استدلال کلامی اکتفا می کنند.
۳- ابهام زدایی از چند مفهوم
همانطور که گفته شد، قبل از بحث بیشتر درباره ی ایده آلیسم ترافرازنده باید معنای چند مفهوم نزد کانت را روشن کنیم.
عین- جهان اجتماعي از طريق اراده و آگاهی افراد به وجود مي‌آيد و هيچ يك از انسانها به تنهايي جهان پيرامون خود را سامان نمي‌دهد. نظام‌هاي معاني از مشاركت افراد در هدف ها، آرمانها، ارزش‌ها، كنش‌ها و معاني پيوسته با يكديگر به وجود مي‌آيد. هر يك از ما همواره در جهاني ديده مي‌گشايد كه پيش از او توسط گذشتگان پديد آمده است.
هر چند نظریۀ "وضعیت استثنایی" متعلق به کارل اشمیت الاهیدان سیاسی آلمانی است که در جلد اول کتاب الاهیات سیاسی (منتشر شده در سال 1922) به آن پرداخته و به طور مفصل ارتباط میان حاکمیت و وضعیت استثنایی را مورد بررسی قرار داده است، با این وجود این نظریه مورد استقبال متفکران بعد از او قرار گرفته و کوشیده اند با استفاده از آن وضعیت های حقوقی "استثنایی" را توضیح دهند.
مقدمه
در سده های نوزدهم و بیستم میلادی و به نحو مشخص، در سنت معنویت مسیحی، به دنبال تلاش های فریدریش شلایرماخر، مفهوم تجربه ی دینی نقش مهم و بنیادینی در الاهیات مسیحی ایفا کرده و هنوز نقش خود را در آثار فیلسوفان دینی نظیر جان هیک، ویلیام آلستون و آلوین پلانتینگا حفظ کرده است.