۱۳۹۹/۰۲/۰۵

آستانگی در روزمرگی/ بازنمایی هویت در فضای قرنطینگی

این روزها از رسانه‌های گوناگون واژه‌ای پر بسامد را می‌شنویم و می‌بینیم «قرنطینگی» که هر رسانه‌ای با هر ایدئولوژی‌ای می‌گوید در خانه بمانید. از توصیه رئیس سازمان بهداشت جهانی گرفته تا خانه‌های بهداشت و سراهای محله همه می‌گویند: در خانه بمانید. شاید کسی گمان نمی‌کرد در میان سبک زندگی‌های متنوع و رنگارنگ موجود در سال ۲۰۲۰ گونه‌ای جدید و متفاوت از سبک زندگی ظهور پیدا کند که فضایی با مختصات فرهنگی و اجتماعی متمایز با آنچه که در گذشته بود را بیافریند. سبک زندگی‌ای که حاصل پیدایش و شیوع ویروسی جدید به نام کرونا یا Covid-19 است. کرونا، باعث شد که معنای کنش در خانه ماندن برای انسان‌ها دگرگون شود و حتی به نوعی سلاح برای مبارزه با این ویروس به شمار بیاید. پیدایش پدیده‌های نو در بستر زندگی روزمره سوالاتی را به ذهن متبادر می‌کند که می‌توان از رهیافت‌های گوناگون در رشته‌های انسان‌شناسی و مطالعات فرهنگی به واکاوی این پدیده‌های نو ظهور فرهنگی و اجتماعی پرداخت.
۱۳۹۹/۰۱/۰۹

کرونا؛ آغاز عصر دیستوپیا یا اتوپیایی دیگر …

با توجه به دو مفهوم اتوپیا­باوری و اتوپیا، می‌توان توصیفی متفاوت از ظهور و بروز ویروس کرونا یا کواید-19 در جهان ارائه داد.
۱۳۹۷/۱۱/۰۱

باختین و فرمالیسم؛ تعیّن اجتماعی صورت و معنی

در ابتدا باختین با جنبش فرمالیست­های روس نزدیکی و همفکری یافت. او همواره اهمیّت آثار فرمالیست­ها را یادآوری کرد وحتی آنان را تاثیر‌گذارترین دانشمندان شوروی نامید. وی هرگز قبول نکرد که او را در حلقه فرمالیست­ها جای دهند. باختین هرگز نپذیرفت که بتوان متن را در گسست از تعیّین­های اجتماعی شناخت. باور او به چندصدایی[1] در هنر، مانع از آن می­شد که متن را در جدایی و گسست از تکامل تاریخی و اجتماعی بررسی کند.
۱۳۹۷/۱۰/۲۳

باختین و هستی شناسی فضا و زمان در بافت منطق گفت و گویی

تزوتان تودورف[۱]، در کتاب «منطق گفت و گویی»، باختین را این­گونه معرفی می­کند: میخاییل باختین منتقد ادبی و زبان‌شناس روس، زبان را کاملاً، مفهومی اجتماعی می‌انگارد. […]
۱۳۹۷/۰۴/۱۳

درنگی بر مفهوم ” تمنّای فرار” در تقابل با فضای روزمرّگی: ریشه پیدایش انگاره “اتوپیا”

  فضای زندگی روزمّره یکی از مفاهیم بنیادین در مطالعات علوم اجتماعی مارکسیستی و پسامارکسیستی است. یکی از متفکران صاحب سبک در این حوزه هنری لفبوره […]
۱۳۹۵/۰۸/۱۶

درآمدی بر خوانش شناختی ـ گفتمانی زیارت اربعین

زیارت اربعین به عنوان گونه ای از تجمع دینی و مذهبی می تواند موضوع پژوهش و مطالعه بسیاری از شاخه های علوم انسانی قرار بگیرد چه این تجمع مذهبی از بزرگترین تجمعات تاریخ بشری است.

۱۳۹۵/۰۶/۰۲

اندیشگان هومبولت درباره رابطه زبان، اندیشه و فرهنگ

هومبولت را بیشتر به عنوان یک زبان‌شناس رمانتیک می‌توان شناخت. علاقه اصلی هومبولت معطوف به رابطه مفاهیمی همچون زبان، فرهنگ و اندیشه یا فکر بود. از نظر او این مفاهیم دارای رابطه‌ای پویا با هم هستند و هر یک بر دیگری تاثیر می‌گذارد.

۱۳۹۵/۰۳/۱۵

امکان خوانش گفتمانی متون دینی

از همان روزهای اوّل که با مفهوم پیچیده گفتمان آشنا شدم. به این فکر می کردم که گفتمان یعنی چه؟ و اصلا به چه دردی می خورد؟ خوشبختانه و یا شاید متاسفانه این واژه این روزها در لباس کلیدواژه بسیاری از مطالعات و پژوهش های علوم انسانی ظاهر شده است. بهره گیری از این مفهوم را در مطالعات امروز می توان نوعی «مد» پژوهشی انگاشت. مُدی که به نظر می رسد به درستی دانسته و دریافته نشده است