۱۳۹۷/۱۲/۲۵
ابن شهرآشوب در مناقب خود، بخشی از قصیده‌ای از «ابن مقلّد شیزری یا شرف‌الدوله» و بخشی از قصیده دیگری از «شرف‌الدوله» را در مدح اهل بیت (ع) نقل کرده است که مؤلفین شیعه در سراینده قصیده اول با یکدیگر اختلاف داشته و آن را به شخصیت‌های متعددی از جمله اسامة بن منقذ، جدّ وی سدیدالملک علی بن مقلّد، شرف‌الدوله اسماعیل پسر عموی اسامه، و امیر شرف‌الدوله شیرویه دیلمی نسبت داده‌اند. نگارنده این سطور در این مقاله، انتساب این قصیده به هر یک از شخصیت‌های فوق را رد کرده و سراینده واقعی آن را شناسانیده است.
۱۳۹۷/۱۲/۰۸
شهاب الدين فتيان الشاغوري (530-615هـ)، أديب وشاعر دمشقي عاش في القرن السادس وبداية القرن السابع. وله ديوان شعر مطبوع بدمشق بتحقيق أحمد الجندي، وأكثره قصائد في مدائح (أو مراثي) الملوك والأمراء والوزراء. وقد سكت المصادر التاريخية عن مذهب الشاعر وعقيدته، ولكن مؤلف هذا المقال يقدّم شواهد عديدة من ديوان شعره يدلّ على عقائد الشاعر الشيعية وحبّه لأهل البيت (ع)؛ ويعتبر أن فتيان الشاغوري شاعر شيعيّ مجهول لم ينتبه على تشيّعه أحد من المؤلفين.
۱۳۹۷/۱۲/۰۳
درآمد سرزمین شام در حد فاصل سده‌های چهارم تا ششم هجری، در نتیجه روی کار آمدن دولت‌های شیعه در این سرزمین، شاهد گسترش چشمگیر تشیّع و […]
۱۳۹۷/۱۱/۲۹
چکیده: طائف شهری است در شرق مکه مکرمه در عربستان که در سال هشتم هجری به دست رسول خدا (ص) فتح شد. در طائف مسجد و زیارتگاه عبدالله بن عبّاس، از صحابه برجسته پیامبر، و زیارتگاه‌ها و اماکنی منسوب به آن حضرت وجود داشته که وجود این آثار، باعث شده است که شماری از نویسندگان مسلمان در دوره‌های مختلف، به نگارش رساله‌ها و تألیفاتی درباره طائف و فضایل و اماکن متبرکه آن اقدام کنند. در این مقاله، تلاش شده تا ضمن ارائه کتاب‌شناسی جامعی از آثار تألیف شده درباره این شهر، ویژگی‌های کلی و اهمیت آنها به طور اجمالی بیان گردد.
واژگان کلیدی: طائف، کتاب‌شناسی، تاریخ‌های محلی، حجاز، عربستان سعودی، ابن عبّاس
۱۳۹۷/۱۱/۲۰
در کتابخانه آستان قدس رضوی، نسخه خطی کهنی به شماره ۵۷۵۱ نگهداری می‌شود که به علت افتادگی آغاز نسخه، عنوان کتاب و نام مؤلف آن را […]
۱۳۹۷/۱۰/۲۴
عبدالله بن حسین تستری معروف به ملا عبدالله شوشتری (درگذشته ۱۰۲۱ق)، از علمای برجسته دوره صفوی و معاصر شاه عباس کبیر (حکومت: ۹۹۶-۱۰۳۸ق) است که مدرسه […]
۱۳۹۷/۱۰/۰۲
یکی از جذاب ترین تجربه های کاری من زمانی بود که در دانشگاه اتاگو، کشور نیوزیلند (زلاند نو)، مشغول تدریس دروس مختلف همچون تاریخ اسلام، شریعت، […]
۱۳۹۷/۱۰/۰۲
چند ماه پیش چهل و ششمین (معرفی و) نقد کتابم را منتشر ساختم. آن هم بر کتاب مسیمو کمپنینی، پژوهشگری ایتالیایی که در تلاش است تا […]
۱۳۹۷/۱۰/۰۱
شرف‌الدین ابوالبرکات مبارک بن احمد بن مبارک بن موهوب لخمی اربلی معروف به ابن مستوفی (۵۶۴-۶۳۷ق)، ادیب، شاعر و مورخ مشهور اربل (شهر اربیل کنونی در […]
۱۳۹۷/۰۹/۱۴
ابوالولید مَعْن بن زائده شیبانی (مقتول در ۱۵۱ق) از امرای مشهور عرب در اواخر دوره اموی و اوایل دوره عباسی و از شخصیت‌هایی است که به […]
۱۳۹۷/۰۸/۰۹
آیا می توان ایام العرب را گونه ای از انواع تاریخ نگاری برشمرد و آن را در کنار انساب نگاری به عنوان نوعی از تاریخ نگاری بومی عرب پیش از اسلام درنظر گرفت؟ از سوی دیگر، ویژگی های مختلف ادبیات حماسی را می توان در محتوای ایام العرب مشاهده کرد. تم همه این روایات، رزم با دشمنان در راه دفاع از شرافت قبیله ای است و سخنان ستیزه جویان این رخدادها اولا منظوم و ثانیا دارای محتوای هیجان و غلیان برای جنگجویی است.
۱۳۹۷/۰۸/۰۷
چکیده: مسیر جغرافیایی کاروان اسرای اهل بیت (ع) از کوفه تا شام، از موضوعات تاریخی مرتبط با مسئله اربعین حسینی است که درباره آن، میان پژوهشگران […]
۱۳۹۷/۰۷/۱۳
این متن قبلا در مهر ماه 1394 در شماره 115 مجله خیمه منتشر شده است.
۱۳۹۷/۰۷/۰۸
در بین تألیفاتی که در باب فضائل اهل بیت پیامبر(ص) تألیف شده كتابهایی دیده می شوند که مؤلفین آنها در عین حال که از اهل سنت هستند و بعضا بسیار شاخص در اعتقاد به مذهب خود، ولی در این کتابها به امامان ۱۲ گانه شیعه اشاره كرده اند و به ذکر مناقب و فضائل آنها با تعابیری چون «امام» و «معصوم» پرداخته اند.
۱۳۹۷/۰۶/۳۱
نهضت ترجمه عصر عباسیان که در مدت کوتاهی توانست پارادایم فکری جهان اسلام را تغییر دهد آیا بر نگرش و روش در تاریخ نگاری مسلمانان هم توانست اثری در خور بگذارد؟