بیستوهشتمین کنگره شرقشناسی آلمان (DOT) از تاریخ ۱۶ تا ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۵ در دانشگاه ارلانگن-نورنبرگ برگزار میشود. این کنگره یکی از بزرگترین گردهماییهای علمی شرقشناسی در اروپا است که به مطالعات میانرشتهای در زمینههای مختلف میپردازد.
این کنگره شامل بیش از ۱۰۰ پنل تخصصی در حوزههایی همچون: زبانشناسی و ادبیات، مطالعات تاریخی، مطالعات هنر و معماری، مطالعات ادیان، مطالعات بینالمللی و ... است. علاوه بر پنلهای تخصصی، کارگاههای آموزشی، سخنرانیهای کلیدی از دانشمندان برجسته، و جلسات بحث آزاد برگزار خواهد شد.
اولین مدرسه فصلی آکادمی طومار اندیشه با عنوان فرصتها و مهارتهای آکادمیک در جغرافیای بینالمللی علوم انسانی در پاییز ۱۴۰۳ برگزار میشود. این مدرسه فصلی شامل ۶ استاد و ۶ ارائه جمعا به مدت ۱۲ ساعت بوده که هفته اول و دوم آذرماه فقط به صورت آنلاین (برخط) برگزار خواهد شد. اساتید این دوره عبارتند از: دکتر امیرمحمد اسماعیلی، دکتر محمد فضلهاشمی، دکتر سیدمحمدهادی گرامی، سیدکوهزاد اسماعیلی، دکتر مینو میرشاهولد و دکتر پیمان اسحاقی.
در دو دهۀ اخیر توجه جدی پژوهشگران علوم انسانی به حوزۀ مطالعاتی نسبتاً جدیدی تحت عنوان الهیات سیاسی جلب شده است. بسیاری از اندیشمندان غربی در زمینههایی چون فلسفه، مطالعات دین، اندیشه سیاسی و جامعه شناسی به مفاهیم و نظریاتی توجه نشان میدهند که برای نخستین بار از سوی متفکران حوزه الهیات سیاسی، مانند کارل اشمیت، والتر بنیامین، و ارنست کانترویچ صورتبندی شد. بدین معنا الهیات سیاسی صرفاً کاربست الهیات در سیاست نیست، بلکه با ارائه درک بسیار گستردهتر و پیچیدهتری از هر دو مفهوم الهیات و سیاست، میکوشد به مسائلی توجه کند که کمابیش مورد غفلت قرار گرفته بودند یا به حاشیه رانده شده بودند. الهیات سیاسی، به طور خلاصه، نقش عناصر«غیرعقلانی» چون ایمان و امید در سیاست را در کانون توجه خود قرار میدهد و به این معنا از حوزه مطالعات دین فراتر رفته و مفاهیم و نظریههایی بدیع در اختیار ما میگذارد تا حیات بشری و پیچیدگیهای آن را بهتر درک کنیم.
در این دوره نگرشها، فنون و مهارتهای پایهای پژوهش یاد داده میشود و کلاس روش تحقیق به معنای مصطلح نیست. همچنین روشهای تحقیق میدانی بحث نمیشود. تمام جلسات کارگاه، عملی و تکلیف محور است و لازم است شرکتکنندگان تکالیف را خارج از کارگاه انجام و نتیجه را در جلسۀ بعدی ارائه فرمایند. در طول دوره، مدرس به صورت تمام وقت پاسخگوي سئوالات شركت كنندگان خواهد بود و در زمانِ مقررِ کلاس نیز، استاد به صورت عملی و فرد به فرد با دانشپژوهان کار میکند –ازینرو ظرفیت شرکتکنندگان محدود است.
پسادکتری (Postdoc) دورهای معمولاً یک تا پنج ساله (در بیشتر موارد دو ساله) است که دانشجویان سال آخر دکتری، فارغالتحصیلان و اعضای هیئت علمی دانشگاهها میتوانند در آن مشارکت کنند. دورههای پسادکتری در اغلب قریب به اتفاق موارد به عنوان یک شغل تعریف میشوند و پذیرفتهشدگان حقوق دریافت میکنند. به سبب اینکه در نظام آموزشی کشور ما پسادکترا تقریبا تعریف ناشده است، دانشجویان, فارغالتحصیلان و اعضای هیئت علمی دانشگاهی معمولاً اطلاعی دقیق از ماهیت این دوره و چگونگی اقدام و پذیرش برای آن را ندارد. در کارگاه حاضر تلاش میشود تا ابعاد مختلف این موضوع برای مخاطبان علاقهمند به استفاده از فرصتهای بین المللی در زمینه پسادکتری توضیح داده شود.
در کارگاه زبانهای مدرن و باستانی در دین شناسی به مطالب زیر پرداخته میشود:
معرفی زبانهای باستانی و مدرن و ضرورت آموختن آنها
منابع آموزش زبان
مراحل آموختن زبان
ترفندهایی برای درک مطلب
حقههایی برای آموختن زبان
حقههایی برای استفاده از متون خارجی بدون آموختن زبان
با افزایش شمارِ مهاجران شیعه مذهب به کشورهای اروپایی ـ به ویژه پس از انقلاب اسلامی ایران ـ علاقهمندی روزافزونی در میان دانشگاهیان اروپا نسبت به مطالعات تشیع شکل گرفته است. این افزایش علاقهمندی چالشهای ویژۀ خود را نیز به همراه آورده است، چراکه شیعیان به عنوان یک "اقلیتِ اقلیت" ـ اقلیتی در میان مسلمانان که خود در غرب یک اقلیت بهشمارمیروند ـ بسیار آسیبپذیر هستند. در میان شاخههای مختلف علومانسانی، حوزههای انسانشناسی و جامعهشناسی به شکل ویژه دانشهایی هستند که با تشیع زیسته، به جای تشیع نگاشته شده (موضوع کار دانشهایی همچون تاریخ، الهیات و فقه) سروکار دارند. بنابراین، بررسی و جستار دربارۀ تشیع زیسته با چالشهایی روبهرو است که رویکردهای دیگر به تشیع با آنها روبهرو نیستند.
مؤسسه تبادلات آکادمیک آلمان (دآآد) یکی از مهمترین نهادهای معطوف به آموزش و پژوهش دانشگاهی در کشور آلمان است و به ارائه اطلاعات و خدمات درباره فعالیتهای دانشگاهی در آن کشور و ایجاد هماهنگی میان آن نهادها و مخاطبین بینالمللی میپردازد. دآآد امروزه در بسیاری از موارد، به عنوان نخستین مجرای ارتباط دانشگاهی با کشور آلمان، آگاهی از مختصات دانشگاهی و فرصتهای حمایتی آن کشور به پژوهشگران بینالمللی و مشاورهدهنده اصلی در زمینه مسائل علمی کشور آلمان شناخته میشود. این نهاد از یک سو به وسیله وبسایت پربار و دفترهای نمایندگی خود در کشورهای مختلف جهان، به ارائه اطلاعات درباره بورسیهها، کمکهزینههای سفر و پژوهش علمی در آلمان میپردازد و از سوی دیگر در برخی موارد به صورت مستقیم به ارائه موارد فوقالذکر به دانشجویان و پژوهشگران بینالمللی میپردازد؛ به صورتی که سالانه حدود یکصد هزار نفر از برنامههای حمایتی دآآد در جامعه دانشگاهی آلمان استفاده میبرند.
تدوین واژه عامی است که برای سبک گستردهای از روشهای ویرایش تصویر به کار میرود. گاهی در تولید یک برنامه تلویزیونی، گاهی در مستند و گاهی در آثار نمایشی. شاید پرکاربردترین و پربسامدترین حوزه این هنر، تدوین تلویزیونی باشد که هم سفارش دهنده فراوانی دارد و هم طیف گستردهای از نیازهای پلتفرمهای مختلف از جمله فضای مجازی را برآورده میکند. در این دوره کارگاه تدوین بعد از آموختن مباحث مقدماتی و تئوریک اصول تدوین تلویزیونی را به طور کامل فرامیگیرید.